Spagyrik/Alchemie/Hermetik
http://www.staufen-pharma.de/media/files/Downloads/SPAGYRIK-Lieferverzeichnis.pdf
Vergleich: Siehe: Calcinatio + Theorien
[Dr.Serguei Krissiouk]
Compares Homeopathy and Spagyrics.
Quinta essentia, separation, purification, cohobation, Principles of
Mercury, Sulphur and Salt, tangible and imperceptible and vital force are
concepts and methods he also explains.
Summary: This article is devoted to an objective comparison of
Homeopathy and Spagyrics – a branch of alchemy related to working with plants
and minerals and the production of medicines. Both methods are viewed in
regards to their similarities, differences, benefits, and underlying
methodological concepts.
Most of the readers of this article are, perhaps, familiar with the
ideas of Homeopathy. Homeopathic remedies can be found in pharmacies, internet
stores, and health food stores; they are widely available for public use. At
the end of the 18th - beginning of the 19th century, Dr.
Christian Samuel Hahnemann introduced and developed his system of medicine,
Homeopathy. Dr. Hahnemann formulated the principles, developed practical
methods of preparing homeopathic remedies, and had homeopathic practices in
Germany and France.
Samuel Hahnemann formulated several important homeopathic laws and
principles: the law of similarity, the law of minimal dose, the law of single
remedy, the doctrine of drug proving, the doctrine of chronic disease, the
doctrine of vital force, and the doctrine of drug dynamization. These laws and
principles formed the theoretical and practical back bone of Homeopathy and are
indispensable for understanding its usefulness.
Hahnemann’s life and work reflect the German clinician’s search for
truth and knowledge at the time of a radical shift towards materialistic thinking
in science and medicine. His medical insights are based on recognition of a
“vital force” and of the fundamental oneness of the world in which humans live
and act. At the same time, Hahnemann’s method of drug proving reflects his
understanding of the need to bring objectivity into the field of medical
research at the turn of 19th century.
In order to properly compare Homeopathy and Spagyrics as two distinct
methods, we need to make a short excursion into the realm of Spagyrics. We will
return to homeopathic laws and principles when we will be discussing and
comparing Homeopathy and Spagyrics side by side.
Spagyrics is, perhaps, an unfamiliar term for some readers. What is
Spagyrics? It is a method of Alchemy, which works to separate, purify, and
reunite essential parts of any substance in order to extract its virtue or
usefulness. In a narrow sense, the term Spagyrics is used for the Alchemical
work with plants and minerals.
And so, what is Alchemy?
Alchemy is a practice, a method, and a worldview. It is often called the
Royal Art. In the course of the last several centuries, since the end of 18th
- beginning of the 19th century, Alchemy as a method of obtaining
knowledge of Nature and unlocking its secrets has been discredited and largely
forgotten. According to the modern world view, Alchemy is considered to be a
forerunner of modern chemistry and metallurgy.
Merriam-Webster’s dictionary defines alchemy as “a medieval chemical
science and speculative philosophy aiming to achieve the transmutation of the
base metals into gold, the discovery of a universal cure for disease, and the
discovery of a means of indefinitely prolonging life.”
There are several versions of the etymological origin of the word
Alchemy. One version indicates the Arabic word al-kīmiyā, from the
Greek root hēmeía, khēmía, meaning
“to fuse or cast a metal” and the Arabic definite article al-.
Anotherversion points to the Coptic word for Egypt, kēme, or khēme,
referring to the color “black” and designating Egypt as the “Black Land”.
Alchemy is an ancient science, whose exact origins are difficult to
trace. It is a philosophical and practical tradition, which was known in
Europe, Asia, and Africa. Alchemy was very popular in Europe from the 12th
until the 18th century.Alchemy was considered to be the Royal Art,
in the sense of the unity of science and religion. Serious alchemists strived
to penetrate the secrets of Nature by doing the Great Work, or Magnum Opus. For
them, this Great Work meant not only achieving successful transmutation of
substances found in Nature, it also meant profound inner transformation.
But, let us return to Spagyrics, or the art of application of alchemical
methods to the production of remedies. The Greek word spagyria consists of two
parts: spaō, to draw out, to separate; and ageirō, to join, to bind.
These two processes -separation and subsequent binding—form the essence of the
Spagyric work represented by the formula Solve et Coagula in Latin. In
Spagyrics, we work with medicinal plants predominantly because plants, in their
organic constitution, contain beneficial substances and forces related to our
human constitution and can be made readily available by Spagyric methods of
extraction and recombining.
In the Spagyric method of preparation, the plants undergo several
complex processes with the aim of production of a Spagyric tincture. The
general process used in Spagyrics consists of three main steps: separation of
the three main principles, purification, and cohobation, or recombining.Why is
it necessary to subject a medicinal plant to the processes of maceration,
repeated distillation, extraction, calcination, grinding, heating, and
subsequent recombining? We will find insights revealing the significance of
this complex preparatory process in the medical and alchemical writings of
Theophrastus von Hohenheim (1493-1541), better known as Paracelsus, who was a
Swiss physician, alchemist, astrologer, and hermetic philosopher of the German
Renaissance. To describe in detail the immensity and profundity of Paracelsus’
works and insights would be a project far beyond the scope of this article.
Therefore, only the most relevant ideas pertaining to our subject will be
discussed. One of the main ideas is that of Quinta Essentia, or the 5th
essence.
Expounding on the subject of quintessence, Paracelsus writes in one of
his medical books:
The quinta essentia is that which is extracted from a substance -from
all plants and from everything which has life- then freed of all impurities and
all perishable parts, refined into highest purity and separated from all
elements. … The inherency of a thing, its nature, power, virtue, and curative
efficacy, without any … foreign admixture … that is the quinta essentia …
The quinta essentiais the life spirit of things; it can be extracted
only from perceptible, that is to say material, parts, but not from the
imperceptible, animated parts of things … It is endowed with extraordinary
powers and perfections, and in it is found a great purity, through which it
effects an alteration or cleansing in the body, which is an incomparable marvel
… Thus the quintaessentia can cleanse a man’s life … Therefore each disease
requires its own quintaessentia, although some forms of quintaessentia are said
to be useful in all diseases.
Paracelsus, Neun Bücher Archidoxis
This quintessence is the active, virile substance which can be then used
as a remedy by a qualified practitioner. The process of separation, purification,
and subsequent recombination of the active substances is the task of the
Spagyric method of preparation.
Now, let us return to Homeopathy. In Homeopathy, we encounter the
doctrine of a “vital force”, which was formulated by Samuel Hahnemann.
Hahnemann and his followers believed that the essential nature of a living
being was not to be found in the physical tissues and organs of the body.
Homeopaths perceived an intelligence, variously called “the dynamic principle”
or “vital principle,” “the dynamis” or “vital force,” which was responsible for
the coordination and activities of life. “Vital force” is the energy that
enables all living things to self-heal or to preserve life by adapting to
environmental changes.
In Spagyrics we also encounter the idea of vitality inherent everywhere
in Nature, but this vitality is not limited to living beings alone: everything
in the world is an expression of the ever-ongoing, never-ceasing dynamics of
life; everything is alive, including minerals and metals. In addition, in the
Spagyric method of working with substances, we inevitably encounter another
very important approach of structuring natural substances according to the
principles of Mercury, Sulfur, and Salt.
These three principles may sound outdated and archaic, but serious and
unbiased study of minerals, plants, animals, and human beings gradually leads a
researcher to a clear perception that these three principles of Mercury,
Sulfur, and Salt very accurately represent structures and dynamic interactions
of living beings and inanimate substances.
The important quality that a researcher must cultivate is the ability to
be attuned to life, to the processes in living matter, as opposed to the dead
matter. A corresponding state of awareness and perception is indispensable for
this purpose.
In his book Spagyrics, Manfred M. Junius gives the following definition
of the three main principles as they are manifested in plants:
In all three realms -the mineral, plant, and animal worlds- Mercury
always a volatile substance on the material plane, Sulfur an oily substance,
and Salt a substance of solid consistency. More precisely, we would have to
say: the carriers of the Mercury Principle, the Sulfur Principle, and the Salt
Principle … In the plant world, ethyl alcohol (ethanol = C2H5OH) is the carrier
of the Mercury Principle … It is important to remember that the Mercury
Principle is always anonymous and therefore does not appear to
be bound to the individual plant species. Throughout the whole plant
world, ethyl alcohol is the carrier of Mercury, while Sulfur and Salt belong
exclusively to the respective species … The etheric or essential oils of the
plants represent volatile Sulfur … The Salt of the plants can be made visible
through incineration and subsequent calcination
(literally, “making white”) of the plant …
The same 3 principles of Mercury, Sulfur, and Salt are applicable to the
human organization. For the purpose of this article, we will attempt to outline
these principles briefly and without going too deeply into the intricacies of
the dynamic interaction of Mercury, Sulfur, and Salt in the human organism. The
basis of these ideas were given to us by Paracelsus, who presented his
understanding of the human being, health and disease in his famous medical and
alchemical works. Paracelsus gives the following description
of the human origin and structure:
The world edifice is made of two parts-one tangible and perceptible, and
one invisible and imperceptible. The tangible part is the body, the invisible
is the Stars. The tangible part is in turn composed of three parts-sulfur,
mercury, and salt; the invisible also consists of three parts-feeling, wisdom,
and art. The two parts together constitute life.
The mysteries of the Great and the Little Worlds are distinguished only
by the form in which they manifest themselves; for they are only one thing, one
being. Heaven and earth have been created out of nothingness, but they are
composed of three things-mercurius, sulphur, and sal. … And just as the Great
World is thus built upon the 3 primordial substances, so man-the Little
World-was composed of the same substances. Thus man, too, is nothing but
mercury, sulphur, and salt.
Paracelsus, Von den hinfallenden Siechtagen
These ideas have far-reaching implications. As a visible being, a man
possesses a material body. As an invisible being, a man has also a
super-sensible organization, which envelops and holds together a physical body
during a man’s earthly life. The well-being of the invisible body and its
proper hold of the physical body enables harmonious unity of both-this is the
key to health. Therefore, without a thorough understanding of the laws
governing the dynamic interaction between the visible and invisible man,
it is impossible to pave the path leading to the complete knowledge of
the human organization.
The question then arises: why is it necessary to arrive at this complete
knowledge? Why can’t we be content with the knowledge of the visible, tangible
man alone?
After all, is there anything real in the ephemeral realm of the subtle,
the invisible? Can we feel securely grounded in reality, if we enter the realm
of the invisible forces
and energies?
The difficulty lies in the fact that the invisible realm is not easy to investigate.
For this, material instruments of investigation are insufficient. To
investigate the realm of the invisible, new cognitive and perceptual abilities
are needed to be developed. Instead of using the external instruments for
investigation, a human being himself has to become this instrument. This
implies the work on oneself. It starts with a recognition of the fact that
identification with the body and the seductive clarity this identification
produces is not enough to reach completeness.
The Paracelsian ideas concerning the three basic principles were further
developed and enhanced by the Austrian philosopher and founder of
Anthroposophy, Dr. Rudolf Steiner, and the Swiss physician, Dr. Ita Wegman, in
the beginning of the 20th century.
To make these principles of Mercury, Sulfur, and Salt more
understandable in their application to a human being, Rudolf Steiner and Ita
Wegman formulated more exact definitions of various members of the human
organization in relation to the three above mentioned principles: the Salt
principle is mostly related to the region of the head and nervous system
(nerve-sense system) and signifies the thinking process, along with nervous and
sensory activity; the Mercury principle is mostly represented in the middle
portion of the body, the thorax, and embodies all rhythmical activities of
breathing, heart activity, and blood circulation (rhythmic system); the Sulfur
principle is expressed through the digestive process, metabolism and movement
of the limbs (metabolic-limb system).
These ideas form the basis of Anthroposophic Medicine, which is well
known and available mostly in European countries. In the U.S., it does not yet
enjoy full recognition and attention due to stubborn resistance of regulatory
federal and state health care authorities, although there are several
pharmacies and clinics, which offer Anthroposophicmedical remedies and
treatments. Spagyric Medicine[4] is becoming more popular in Europe. The
methods and remedies used in Spagyric Medicine and Anthroposophic Medicine are
similar.
Now, let us return to the principles of Homeopathy. The law of
similarity,Similia SimilibusCurantur, represents Samuel Hahnemann’s insight
into the dynamics of a morbid process. He offered the method of treating an
illness using a remedial substance in the minimal therapeutic quantity, which
in large quantity provokes exactly the same illness that is found in a patient;
hence the term “homeo-pathy”, from the Greek words homoios (like) and patheia
(suffering). It is believed that because of the universal unity of
the entire Creation, the similarity of mineral substances, plants,
animals and human beings can be found and used therapeutically. The old
philosophic thought comes to mind: “all from one and in [each] one all”, as
translated from the Latin phrase Omnia ab uno et in unum omnia.
Spagyric medicine uses the same principle of underlying unity, and the
Spagyric medical approach to finding a suitable remedy is based on the
Paracelsian doctrine of similarity and the idea of Signature, or the
fundamental attribute of Nature, which reveals the inward quality of a
substance through the outward form. Thus, the practitioner of Spagyric medicine
must possess the skill of seeing through the form into the essence of a
mineral, plant, animal, or human being. This seeing and understanding of the
processes in a patient’s organism leads a practitioner to determine the
constitutional make-up and dynamic interaction of Mercury, Sulfur, and Salt
principles in a patient.
The ability to observe and ponder enables a practitioner to find the
effective remedial substance, which will restore the harmonic balance in a
human organism.
The law of minimal dose in Homeopathy refers to infinitesimal doses of
medicine given to a patient and a minimal number of subsequent repetitions of a
dose. Samuel Hahnemann observed that substances given to individuals in large,
or material, doses provoked significant side effects and strong reactions,
while the same substances given
in minute doses resulted in beneficial healing without such reactions.
If we compare Homeopathy and Spagyric medicine, we will find that
Spagyric remedies are not given in very small doses. Usually Spagyric tinctures
are taken in a diluted form, e.g., 1-2ml/10-20 drops in a glass of water. In
Anthroposophical medicine, both Homeopathic and Spagyric preparations are used,
but only decimal dilutions of medicinal substances are used and considered to
be effective. Homeopathic dilutions range from decimal (1:10, or “X”) to
centesimal (1:100, or “C”) and millesimal (1:1000, or “M”) or even higher
potencies. It is interesting that the higher potencies in Homeopathy are
usually associated with stronger or a more refined action of the remedy, since,
according to studies done on very high dilutions of substances, the energetic
imprint of the actual substance on the solvent results in a more potent
molecular configuration of the solvent. This energetic action of the highly
diluted and vigorously shaken remedy is believed to produce the actual effect.
The doctrine of drug dynamization plays a special role in the system of
Homeopathy. In the course of the preparation of remedies, a homeopathic
pharmacist subjects the remedial substance not only to repeated dilutions, but
also to vigorous rhythmical shaking. This is described as “dynamization” of a
remedy, since multiple repeated succussions release the information and
energetic imprint of the remedy into the solvent. Thus the homeopathic remedy
obtained in such a way becomes potent.
In Spagyrics the substance is activated very differently. It is done by
means of separation, extraction, purification, repeated distillation, and
subsequent cohobation, or recombining. Spagyrists used the term exaltation of
the substance in order to emphasize its active, purified and potent state. Such
‘exalted’ substance is truly a powerful remedy.
In classical Homeopathy, only a single homeopathic remedy is given at
any one time. If multiple remedies are given simultaneously, it would be
difficult or even impossible
to verify efficacy of any single remedy.In Spagyric medicine, several
remedies can be given in the course of treatment simultaneously. Their modes of
delivery and action could be different, e.g., by mouth, inhalation, or as a
bath infusion, but their combined action will be directed toward the same
goal-harmonization of the human organism. Therefore, many Spagyric remedies are
prepared and given in the form of compounds or by different modes of delivery.
Homeopathic drug proving is a systematic process of acquiring of
knowledge of the intended substances for the treatment of diseases. In other
words, it is the investigation of the pathogenetic power of a drug by
administering it to healthy individuals of different ages and genders and the
careful recording of morbid manifestations evoked by this drug. In such a way,
Homeopaths obtain scores of useful information about drugs and respective
morbid conditions. This information has been organized in the form of the
Homeopathic Materia Medica. We can suggest that this was Hahnemann’s attempt to
establish Homeopathy as a practical, evidence-based method in order to meet the
demands of the materialistic thinking of his time.
Spagyric remedies are not investigated in such a fashion. Instead, the
medicinal plant/mineral and its substances are perceived according to their
Signature and relevance to
the individual patient. Remedies produced Spagyrically from these
substances are administered with a purpose of recreating the balance between
the three principles of Mercury, Sulfur, and Salt as described above. The
proving of Spagyric remedies is achieved through their efficacy.
Now, let us discuss the doctrine of chronic disease. In clinical
Homeopathy, the specifics of Hahnemann’s definition of chronic disease are
considered to not be valid any longer. Therefore, his concept is referred to as
Hahnemann’s “hypothesis”. The modern clinical definition of chronic disease
differs significantly from that of Hahnemann’s. However, in clinical
Homeopathic practice the Hahnemannian terms for Psoric, Sycotic, Tuberculinic,
and Psoro-sycoticmiasms are still being used to signify the corresponding
chronic reactional modes. In classical Homeopathy the word “miasm” refers to
the effects of microorganisms on the vital force, including the symptoms that
are transmitted
to the following generations. These chronic miasms may lead chronically
sick persons to auto-immune diseases and immune-deficiency disorders. The term
chronic reactional mode refers to grouping the functional and lesional symptoms
characteristic for a sick individual or his/her family. These chronic
reactional modes, or miasms, are unique to Homeopathy. We do not find them in
Spagyric or Anthroposophic medicine.
In Anthroposopnic medicine, for example, both acute and chronic
illnesses are approached with regard to the underlying disturbance of the three
principles of Mercury, Sulfur, and Salt, or the corresponding functions of
thinking, feeling, and will. In cases of, or tendencies toward, chronic
illnesses, the constitutional type is determined according to the Hippocratic
four temperaments: choleric, sanguine, melancholic, or phlegmatic. Moreover,
chronic disease is taken in the context of the personal biography of a patient,
and treatment of the chronic disease may involve several remedies, external
application of remedial substances, nutritional counseling, biographic
counseling, art and music therapy, and other therapeutic methods.
As we have seen from our discussion above, Homeopathy and Spagyric
medicine vary in relation to their underlying principles and methods of
remedial substance preparation. Homeopathy appears to be a very useful
practical method, and in the course of over 200 years of practical application
in the clinical field it proved to be a reliable and valid method of treatment
of ailments.Spagyrics as a theoretical concept and practical method is much,
much older.It finds its origins in ancient times and reflects the deep wisdom
of the ages. Spagyric medicine is based on the understanding of the universal
unity and of the three fundamental principles. Taken in this context, Spagyric
medicine is firmly grounded in ancient knowledge and millennia of practical
experience.
Despite these differences, both approaches relate to a human being as a
living sentient being, both perceive universality of life processes, and both
attempt to penetrate into Nature’s secrets in order to practically use this
living knowledge and perfect Nature’s work by means of Art.Considering this
fact, both ways are valid and useful.
Both Homeopathy and Spagyrics are holistic medical approaches, since
they bring humans into a deep connection and reciprocal relationship with the
world. It is important
in our modern time to be aware of the unity of Creation in order not to
lose ourselves in the maze of a man-made world that is artificial, cold,
sterile, materialistic, and ultimately hostile to Nature.
For the modern Western mind accustomed to thinking very logically and
materialistically, it is perhaps difficult to relate to the rather obscure
definitions of Alchemy, Spagyrics, curative virtue, “like cures like”,
quintessence, vital force, energetic imprint, imperceptible, imponderable,
Mercury, Sulfur, Salt, etc. Yet without our attempting
to penetrate deeper into the meaning of these words we will be forever entrapped
in the dry, sterile, and heartless conception of the world in which we live and
act now.However obscure and unusual these ideas may sound and feel, we would be
mistaken to refuse giving them our attention and due respect. Our worldview and
understanding will be greatly enriched if we begin to strive for perception of
the subtle, invisible processes of life all around us. Or course, we are not in
a position to deny
the value of the scientific method of investigation. After all, we are
modern intelligent people. We do not like superstitions. If we decide to accept
an idea, we prefer to be convinced by way of logical thinking and objective
evidence. There is nothing wrong with this kind of attitude.
The question is: what is reality and what is real science? Let us
embrace Life in its beauty and complexity, for we are its particles and
partakers.
[1] Paracelsus. Selected writings. pp.145-148. Princeton University
Press. 1979
[2] Spagyrics. pp. 53-55. Manfred M. Junius, Healing Arts Press. 2007
[3] Paracelsus. Selected writings. pp.18-19. Princeton University Press.
1979
[4] Definition of Spagyric Medicine may be found here:
https://www.spagyricmedicine.com
[Dr. Johannes Zwieauer]
Warmth to transform substances has been used since primeval times to
modify the material world. Metal mining, glass blowing, and pottery come
immediately to mind.
The ability of warmth to transform substance is also used in the
manufacture of remedies; activating processes latent in the substances
themselves, which can become healing forces. Through the medium of warmth
substances of nature can be directed to the human organism. Anthroposophical
medicines are almost always made with one or the other of the following warmth
processes:
1. Digestio = a pharmaceutical process employing mild warmth (warming of
plant juices to blood temperature). In nature plant substances are exposed to
seasonal and diurnal temperature rhythms but the pharmacist can maintain
constant levels of warmth in the laboratory. The human organism also does this;
taking substances out of their accustomed temperature rhythms and into a
constant temperature. Just how vital the maintenance of normal body temperature
is becomes clear in that a deviation by just a
few degrees from it makes human life dysfunctional or impossible. The
process of digestio leads to a "humanization" of plant matter.
Approaching or matching human blood temperature attunes the plant's activity to
our biosystem.
Many heart remedies such as Crataegus, Strophantus, and Digitalis
prepared in the digestio manner; and ferns and willows, used to heal disturbed
rhythms of the digestive system, are subjected to a digestio process.
2. Infusion. Similar to brewing tea. Dried plants are steeped in
simmering water and left for a short time. Brief heating extracts warmth
related substances and is particularly suited to plants which condense the
sun's warmth into aromatic oils, such as marjoram, sage, and chamomile flowers.
Through the medium of warmth substances of nature
can be directed to the human organism.
3. Boiling or Decoction. Plant parts are started cold and heated to
simmering, then boiled for a period of time with the steam from the process
cooled and condensed again
and again. This process is related to the cooking of food which does
some of the work of digestion. Some plants parts, such as blossom and fruits,
already have a strong relationship to warmth. They are, as it were, are
precooked by the sun and therefore can be digested easily without further
cooking. Boiling is useful however, in preparing other plant parts such as
leaves and roots, which are less exposed to the sun's warmth. Roots, live
removed from the sun in the cool earth. Relating as they do to the human head
and cool nervous system, they can be utilized through the process of decoction.
Chamomile and gentian roots, for example, are often prepared in this
way.
4. Distillation. Here a separation is brought about between the volatile
substances and their residues through the application of intense heat. An
example is Melissengeist, in which warmth and airrelated substances are removed
from the plant matter. Even solid minerals can be changed by distillation. An
example which is freshly distilled phosphorus shows enhanced solubility, as
though the substance were enlivened. Weleda metal preparations are also
subjected to the distillation process. These metals, usually bound by gravity,
are put into very high temperatures using a complex highvacuum distillation
method, which brings them into a gaseous state, then condenses them back
onto a cold surface. The metals in this refined state are very delicate
and thin, like a mirror, and their prima cosmic nature is reinforced, thus
giving then maximum therapeutic effect.
5. Tostatio has its counter part in cooking, as for example in bread
baking or roasting. By cooking with hot air bland foods are aromaticized,
digestive glands are stimulated, and metabolic activity increased. One of the
best known examples of tostatio is the preparation of green coffee
beans whose characteristic aroma and taste are only brought
out by roasting.
6. Carbonization. of Plants. We observe even stronger
warmth effects through combustion in a confined space without oxygen. This
forces all fluid and gaseous matter out
of the plant, retaining only a carbon skeleton (carbon. What the earth
takes long ages to form as coal deposits is achieved in a short time in the
laboratory using warmth.
Such plant coal has the remarkable ability to absorb light and gas,
making it a valuable remedy in potentized form.
7. Ash. (cineres). This is the ultimate
application of warmth in pharmacology. With the addition of an air stream, the
organic substance is burnt, and all warmth and light, stored
during the growth and ripening of the plant, is released. What remains
is a small heap of ash bearing only the mineral characteristics of the plant.
The greatest liberation of energy in the plant world occurs in the blossom and
fruiting process which, of course, is followed by a retraction into the seed.
Plant ash (cinis) resembles the encapsulated life force of the seed condition.
Its capacity to 'remember' the forces of light and warmth, leading to a new
beginning, has been represented in mythology in the image of the phoenix rising
from the ashes; an ancient symbol of the power of resurrection.
What wonderful effects of warmth we can see before our eyes! Warmth
works against earthly stiffness and heaviness. It causes activity to occur in matter
and leads to ever higher refining and combining conditions, from the solid to
the liquid to the gaseous/aeriform; while itself permeating all these states.
[Encyclo.nl]
Alchemie of alchimie (van het Arabisch: الكيمياء, al-kimia) is een natuurfilosofie van veel verschillende culturen uit vroeger tijden. Zo waren er alchemisten in het
Oude Egypte, in het China van Lao Tzu, in het Hellenistische Griekenland van Alexander de Grote en in de 10e eeuw in het Midden-Oosten. Alchemisten poogden goud
en andere edele metalen te produceren en zochten naar de steen der wijzen maar er waren ook alchemisten die dit slechts beschouwden als een bijproduct van hun eigen
innerlijke verandering.
Vooral sedert de renaissance ontwikkelde de alchemie in Europa zich stilaan tot een meer filosofische en spirituele discipline. Vanaf de 17e eeuw werd het geleidelijk vervangen door moderne scheikunde en farmacologie.
De huidige inzichten in elementen tonen aan dat het onmogelijk is andere metalen langs chemische weg in goud om te zetten. In 1980 slaagde de Amerikaanse atoomfysicus Glenn Seaborg er wel in door middel van kernreacties, maar zijn methode was veel te kostbaar om op grote schaal goud te produceren uit andere elementen.
Aangenomen wordt dat het woord alchemie een samenstelling is van al en chemie of chem. Al is een Arabisch lidwoord maar het is onduidelijk of het tweede deel eveneens van Arabische origine is aangezien in de meeste oude talen gelijkaardige woorden voorkomen met een betekenis die verband lijkt te houden met het beoefenen van de alchemie.
Mogelijk afgeleid van het Griekse (χυμεία; chumeia) en betekent dan 'gieten' of 'infusie', waarbij de betekenis specifiek in verband wordt gebracht met de studie van de sappen
van planten. Vandaar zou het betekenisveld dan uitgebreid zijn tot chemische manipulaties in het algemeen. Het woord alchemie zou ook kunnen zijn afgeleid van khem of khamé, het hiëroglief km, km betekent 'zwarte aarde' en bij Plutarchus voorkomt als χυμεία, uitgelegd als 'de Egyptische kunst'.Het woord zou voor de eerste keer zijn voorgekomen in de werken van Julius Firmicus, een astrologisch schrijver uit de 4e eeuw. Het lidwoord al zou dan later als prefix zijn toegevoegd
door een kopiist.
In de Chinese traditie was het doel tot de 12e eeuw 'praktisch'. Het maken van goud/zoeken naar een levensverlengend middel. Over het eigenlijke doel van de westerse alchemie blijft echter veel onduidelijk. Alchemistische geschriften zijn in de regel immers zeer occult (duister) opgesteld. Alchemistische auteurs gebruikten een soort geheimtaal met symbolen grotendeels ontleend aan de astrologie, zodat alleen 'ingewijden' toegang hadden tot de veronderstelde wijsheid van de alchemie.
Tot aan Paracelsus.x was het voornaamste doel van de alchemisten het vervaardigen van de steen der wijzen om zo rijk en onsterfelijk te worden. Paracelsus vond dat de alchemist zijn futiele zoektocht naar het fonkelend goud moest staken en de mensheid beter kon dienen door onderzoek naar betere medicijnen. Het was door de opgang
van de moderne wetenschap vanaf de 17e eeuw dat alchemie meer en meer een 'innerlijke' discipline werd. Jakob Böhme (1575-1624) en Thomas Vaughan (1621-1665) werkten heel waarschijnlijk al niet meer in een laboratorium. Deze schrijvers identificeerden de steen der wijzen vaak met Christus en waren met evenveel recht mysticus
te noemen als alchemist.
Alchemie bestrijkt diverse filosofische tradities verspreid over ongeveer 4 eeuwen en 3 tradities onderscheiden die grotendeels onafhankelijk van elkaar ontstonden:
de Chinese alchemie, de Indiase alchemie en de westerse alchemie. Deze laatste ontstond rond de Middellandse Zee, waarbij in de loop van enkele duizenden jaren haar centrum verschoof vanuit het Oude Egypte naar de Grieks-Romeinse wereld en via islamitische beoefenaars ten slotte het middeleeuwse Europa bereikte.
Chinese alchemie was nauw verbonden met het taoïsme.
De Indiase alchemie met de dharma religies.
Westerse alchemie ontwikkelde eigen filosofische systeem onder invloed van diverse westerse religies. In hoeverre de genoemde 3 tradities elkaar in de loop der tijden
hebben beïnvloed en of ze mogelijk een gemeenschappelijke oorsprong hebben, blijft een onbeantwoorde vraag.
Chinese alchemie: De vroegste Chinese alchemisten lijken de taoïsten geweest te zijn. Aan de oorsprong van deze traditie zou de wijze Lao Tzu liggen, die leefde omstreeks 550 v.Chr.
De beschrijvingen van de Tao (de weg) hebben veel gemeen met de prima materia zoals bijvoorbeeld Paracelsus ze opvatte, namelijk als 'de Moeder van Alle dingen' waarbij alle dingen geschapen zijn uit een enkele materie.
Terwijl de westerse alchemie uitgaat van 4 elementen en 3 principes, maakt de Chinese alchemie gebruik van de elkaar complementerende principes van yin en yang.
Yin representeert hierbij het passieve, vrouwelijke element, en yang het actieve mannelijke. (In de westerse alchemie vinden we ditzelfde idee terug onder verschillende namen: sulfur en mercurium, het vaste en het vluchtige, Sol en Luna, Koning en Koningin.)
Twee vormen:
* een innerlijke, spirituele alchemie, Nei Tan genoemd
* een praktische, (laboratorium)alchemie, Wei Tan genoemd
De 'uiterlijke' Wei Tan-alchemie was dominant tot ongeveer de 12e eeuw, waarna onder invloed van het boeddhisme Nei Tan de overhand kreeg. Het hoofddoel van Wei Tan was het elixer of de 'pil' van onsterfelijkheid.
De Chinese alchemisten deden in hun laboratoria als gevolg van hun zoektocht naar dat elixer talrijke ontdekkingen en legden zo de fundering van de Chinese wetenschap en de scheikunde in het bijzonder.
Indiase alchemie: is ondenkbaar zonder het hindoeïsme. En net zoals haar Chinese tegenhanger is de Indiase alchemie vooral bezig met de productie van elixers om het leven te verlengen.
Het idee dat twee tegenstellingen (polariteiten) aan de basis liggen van de dingen is ontleend aan het hindoeïsme: Shakti als vrouwelijk principe is de actieve Moeder/Vernietiger en is de oorzaak van de eindeloze verandering van de wereld. Shiva daarentegen is de constante, passieve, mannelijke energie. Het lijkt er op dat de Chinese en Indiase traditie deze principes delen en uitwisseling is geweest. Indiase alchemie heeft ook een aantal overeenkomsten met yoga en tantra: alle drie streven ze zuiverheid van lichaam en geest na, een soort veredeld lichaam waar tijd en verval geen vat op hebben. De adembeheersing en het werk met de chakra's vindt men bijvoorbeeld ook terug in zowel tantra als Indiase alchemie. Beiden streven ernaar om latente energieën in het lichaam vrij te maken met als uiteindelijk doel het bereiken van verlichting.
De gelijkenis met wat westerse alchemisten van de steen der wijzen verwachtten is opvallend. Bij de oudste Indiase alchemistische teksten horen degene die worden toegeschreven aan Nagarjuna, een Boeddhistische wijze. In zijn geschriften benadrukt hij - net zoals de westerse alchemisten - dat al wie het alchemistische pad wil bewandelen, behalve intelligent en volhardend, vooral zuiver van geest moet zijn.
Indiase alchemisten deden ook wetenschappelijke uitvindingen die pas later het westen zouden bereiken. Zo ontdekten ze reeds in de 12e eeuw het belang van de kleur van
de vlam bij de analyse van metalen, en sommige metallurgische processen kenden ze al drie eeuwen vóór Paracelsus, Agrippa en Agricola. Ook het intern (medicinaal) gebruik van metalen pasten ze zes eeuwen vóór Paracelsus toe. Onze moderne 'vitaminepil ' is hier een afstammeling van.
Egyptische alchemie: De oorsprong van de westerse alchemie leidt naar het oude faraonische Egypte. Metallurgie en mystiek waren onlosmakelijk met elkaar verbonden in de oude wereld.
Er wordt door Zosimos beweerd dat alchemie in het Oude Egypte het domein was van de priesterklasse.
Egyptische alchemie is ons vooral bekend dankzij de geschriften van oude Hellenistische (Griekse) filosofen, wier teksten vaak alleen overgeleverd zijn in Syrische en Arabische vertalingen.
Originele Egyptische documenten over alchemie zijn schaars.
Volgens de legende zou de
Egyptische god Thoth de stichter zijn van de Egyptische alchemie. Hij werd door de Grieken Hermes-Thoth
of Hermes Trismegostus genoemd.
Hij zou 'de 42 Boeken van de Kennis' geschreven hebben, die alle mogelijke domeinen van kennis, alchemie inbegrepen, bestreken. Het symbool van Hermes was de caduceus of slangenstaf, die een van de belangrijkste symbolen van de alchemie werd. Het 'Emerald Tablet' of 'Smaragden Tafel' werd via Griekse en Arabische vertalingen bekend als de Hermetica van de drievoudig-grote-Hermes en vormde de basis van de westerse alchemistische filosofie.
Hellenistische alchemie: De Hellenistische stad Alexandrië in Egypte was een centrum van Griekse alchemistische kennis, en behield haar reputatie gedurende het grootste
deel van de Griekse en Romeinse tijd.
De Grieken eigenden zich de hermetische opvattingen van de Egyptenaren aan en vermengden deze met hun eigen filosofieën zoals het Pythagorisme, de Griekse natuurfilosofie en het gnosticisme. Ook elementen uit het werk van Plato en Aristoteles zijn opgenomen in de hellenistische versie van de alchemie. Een zeer belangrijk concept dat in deze tijd werd geïntroduceerd, is de idee dat alle dingen in het universum ontstaan zijn uit slechts vier elementen - aarde, lucht, water en vuur.
Romeinse alchemie: De Romeinen adopteerden de Griekse alchemie en metafysica, zoals ze dit ook met de wetenschap en filosofie deden. De ontwikkeling van het christendom in het Romeinse Rijk bracht echter een verandering in de algemene houding ten aanzien van de alchemie, vooral door de invloed van Augustinus van Hippo
(354-430), een vroegchristelijke filosoof die schreef over zijn geloof kort voor de val van het West-Romeinse Rijk. Hij stelde dat zowel de rede als het geloof zouden kunnen worden gebruikt om God te begrijpen en daarin was geen plaats voor experimentele filosofie. Deze gedachten van Augustinus maakten de alchemie in de middeleeuwen verdacht. Islamitische alchemie: Na de val van het West-Romeinse Rijk verschoof de focus van de alchemistische ontwikkeling naar de islamitische wereld. Heel wat vroege geschriften over alchemie zijn dankzij islamitische vertalingen overgeleverd en de islamitische alchemie is goed gedocumenteerd. Het woord 'alchemie' zelf is afgeleid van
het Arabische woord al-الكيمياء kimia. De islamitische wereld was een smeltkroes voor de alchemie, waarbij vooral in de 7e en 8e eeuw elementen uit het platonische en aristotelische denken werden toegeëigend door de hermetische wetenschap.
Belangrijk voor de alchemie als praktische wetenschap was Jabir ibn Hayyan (gekend als "Geber" in Europa). In de 8e eeuw introduceerde hij een nieuwe benadering van alchemie, gebaseerd op een wetenschappelijke methodiek, met in een laboratorium gecontroleerde experimenten. Dit in contrast met de oude Griekse en Egyptische alchemisten wier werk vaak allegorisch en (dus) onbegrijpelijk was. Door velen wordt Jabir dan ook beschouwd als 'de vader van de scheikunde", al geven anderen deze titel liever aan Robert Boyle of Antoine Lavoisier.
Islamitische alchemisten droegen een aantal belangrijke chemische ontdekkingen bij, zoals de techniek van de distillatie (de woorden alambiek en alcohol zijn van Arabische oorsprong), muriatic (zoutzuur), zwavelzuur, salpeterzuur, soda, potas en meer. De ontdekking dat aqua regia (koningswater = mengsel van salpeterzuur en zoutzuur) goud,
de edelste aller metalen, kon doen oplossen, werkte sterk op de verbeelding van de alchemisten die na hen kwamen.
Middeleeuwse alchemie: In deze periode traden een aantal afwijkingen op van de door Augustinus beïnvloede beginselen van de vroeg christelijke denkers.
Sint-Anselmus (1033-1109) was een benedictijn die stelde dat geloof de rede moest voorafgaan, maar gaf tevens aan dat ze compatibel waren. Op die manier stimuleerde
hij het rationalisme binnen een christelijke context.
Er volgde een ware filosofische explosie. Petrus Abaelardus volgde Anselmus' werk en legde zo de basis voor de studie van Aristoteles, nog voor de eerste werken van Aristoteles het westen bereikten. Zijn belangrijkste invloed op de alchemie was zijn stelling dat Platoonse ideeën (nu universalia genoemd) geen apart bestaan buiten het bewustzijn hadden.
Albertus Magnus (1193-1280) en Thomas van Aquino (1225-1274) waren beiden Dominicanen die Aristoteles bestudeerden. Beiden trachtten filosofie en christendom te verzoenen.
Thomas deed ook een groot deel van het werk in de ontwikkeling van de wetenschappelijke methode.
De eerste echte alchemist in het middeleeuwse Europa was Roger Bacon. Zijn werk betekende voor de alchemie evenveel als wat Robert Boyle voor de chemie en Galileo voor astronomie en natuurkunde hadden gedaan.
Bacon (1214-1294) was een franciscaner van Oxford die naast alchemie optica en talen bestudeerde. Het franciscaanse ideaal om de wereld te nemen zoals hij was in plaats van hem af te wijzen, leidde tot zijn overtuiging dat experimenten belangrijker waren dan redeneren.
De Fransman Nicolas Flamel was een van de weinige alchemisten die in deze voor alchemisten moeilijke periode schreef. Flamel leefde van ca. 1340 tot 1418 en zou het archetype worden voor de alchemisten na hem. Hij was geen religieuze geleerde zoals veel van zijn voorgangers. Zijn hele interesse in alchemie draaide rond de zoektocht naar de steen der wijzen, waarvan hij ook beweerde de formule gevonden te hebben. Gedurende de late middeleeuwen (1300-1500) waren alchemisten net als Flamel geconcentreerd op zoek naar de steen der wijzen en het elixer van de jeugd.
De Duitser Heinrich Cornelius Agrippa (1486 - 1535) was een alchemist die van zichzelf geloofde dat hij geesten kon oproepen. Zijn invloed was niet zo groot, maar net als Flamel produceerde hij geschriften waar door latere alchemisten naar verwezen zou worden. Eveneens net als Flamel heeft hij veel gedaan om alchemie van een mystieke filosofie om te vormen tot een occulte magie.
De termen chemie en alchemie werden in de renaissance als synoniemen gebruikt en de verschillen tussen alchemie, chemie en metallurgie waren niet zo helder afgebakend als in de huidige tijd.
De belangrijkste man in deze periode is Paracelsus (1493-1541), die de alchemie in een nieuwe vorm heeft gegoten. Hij wees een deel van het occultisme af dat door de jaren heen was verzameld en bevorderde het gebruik van waarnemingen en experimenten om de kennis over het menselijk lichaam te vergroten. Paracelsus was ook een pionier in het gebruik van chemicaliën en mineralen in de geneeskunde. Hij voegde aan de klassieke 4 elementen-theorie het tria prima van mercurium, sulfer en zout toe en maakte zijn eigen hybride vorm van alchemie en wetenschap die iatrochemie
(chemie van de arts) werd genoemd. Ziekte en gezondheid van het lichaam waren volgens hem afhankelijk van de harmonie tussen de mens (de microkosmos) en de natuur (de macrokosmos).
In Engeland werd alchemie in die periode vaak geassocieerd met Doctor John Dee (13 juli 1527 - december 1608), beter bekend door zijn rol als astroloog, cryptograaf en algemeen 'wetenschappelijk adviseur' van koningin Elizabeth I. Dee werd beschouwd als een autoriteit op gebied van het werk van Roger Bacon, en was voldoende in de alchemie geïnteresseerd om er een boek over te schrijven: de Monas Hieroglyphica uit 1564, een werk dat duidelijk beïnvloed was door de kabbala.
Dee werkte een tijd samen met de exuberante Edward Kelley, die beweerde met engelen te communiceren door middel van een kristallen bol en claimde een poeder te bezitten dat kwik zou veranderen in goud. Kelley zou door zijn exuberante uitspraken en gedrag aan de basis liggen van het populaire beeld van de alchemist-charlatan dat overal in de literatuur opdook.
De ondergang van de westerse alchemie vanaf de 17e eeuw werd veroorzaakt door de opkomst van de moderne wetenschap met haar nadruk op strenge kwantitatieve experimenten en haar minachting voor "oude wijsheid". Hoewel deze ontwikkeling al in de 17e eeuw begon, zou de alchemie nog 200 jaar aanhangers voor zich winnen en
in feite beleefde zij in de 18e eeuw nog een hoogtepunt. Nog in 1781 beweerde James Price een poeder gemaakt te hebben dat kwik in zilver of goud kon transmuteren.
Robert Boyle (1627-1691) (wet van Boyle) was de pionier in de toepassing van de wetenschappelijke methode bij chemisch onderzoek. Met hem en wetenschappers als Antoine Lavoisier en John Dalton begon de moderne scheikunde. Tegelijkertijd leidde de paracelsische alchemie tot de ontwikkeling van de moderne geneeskunde. Wetenschappers als William Harvey ontdekten dankzij experimenten geleidelijk aan allerlei belangrijke lichaamsfuncties zoals de circulatie van de bloedsomloop, en later de ware oorsprong van allerlei ziektes (Robert Koch en Louis Pasteur, 19e eeuw) en de precieze functie van vitaminen (James Lind, Christiaan Eijkman, Casimir Funk et al.).
De opkomst van deze moderne disciplines had tot gevolg dat de alchemie als studie niet meer aan de universiteit werd onderwezen en dezelfde weg opging als andere esoterische wetenschappen; het werd gezien als de belichaming van kwakzalverij en bijgeloof. Niettemin bleven de rozenkruisers en vrijmetselaars grote belangstelling voor
de traditionele alchemie tonen; zo zijn er in de Bibliotheca Philosophica Hermetica en het Cultureel Maçonniek Centrum 'Prins Frederik' nog een groot aantal boeken over dit onderwerp terug te vinden.
In "Modern Alchemy, Occultism and the Emergence of Atomic Theory" betwist prof. Mark Morrisson nochtans de verwerping van de alchemie als een soort voetnoot bij de wetenschap. Hij toont in deze studie de invloed van de alchemie op de ontluikende 19e en 20e eeuwse subatomaire wetenschappen aan. Hierbij maakt hij niet alleen gebruik van notities van laboratoria uit die tijd, maar ook van alchemistische teksten, wat hem brengt tot de conclusie dat tijdens de geboorte van de moderne kernfysica de wegen
van wetenschap en occultisme - zo vaak als antithetisch beschouwd - voor korte tijd samenvielen.
De principes van de alchemie worden duidelijk beschreven in 'The Mirror of Alchemy', een in 1597 (Londen) gedrukt werk, waarvan 2 van 4 verhandelingen, waarschijnlijk foutief, werden toegeschreven aan Roger Bacon.
Het boek begint met een simpele definitie van alchemie: "Alchemie is een wetenschap, die leert hoe gelijk welk metaal in een ander kan worden omgezet, door middel van
het juiste medicijn (...)".
Dit is nu precies de basisopvatting over materie in de alchemie. Ze is terug te voeren op Aristoteles' concept. Deze filosoof had een dualistische visie op materie en postuleerde hierbij een soort pre-existente, vormloze 'prima materia, waarop verschillende vormen en identiteiten 'gedrukt' konden worden. De meest basale vormen in dit concept waren
de 4 kwaliteiten: koud, heet, vochtig en droog. Door deze eenvoudige 'vormen' te combineren werden de 4 elementen verkregen:
* aarde (koud en droog)
* water (koud en vochtig)
* vuur (heet en droog)
* lucht (heet en vochtig)
Door verschillende permutaties van deze elementen werden vervolgens de specifieke substanties gevormd van de materiële wereld. De elementen zijn onderling inwisselbaar: water kan omgezet worden in stoom (lucht), en op dezelfde manier geeft een vaste substantie stoom af als het wordt verhit. Dit fenomeen van chemische verandering werd opgevat als een mogelijkheid tot transformatie, verandering van de vorm. Op basis van deze theorie werd het mogelijk geacht om het ene metaal in het andere te veranderen,
te transmuteren.
Door de 'vorm' van het lood, het koper of het kwik eerst weg te nemen kon vervolgens de 'vorm' van het goud hierin worden opgelegd. In deze animistische opvatting van materie werd dit proces gezien als de 'dood' van het onzuivere basismetaal en zijn hergeboorte als het zuivere goud of zilver. Om nu na de 'dood' van het basismetaal het
edele metaal te kunnen vormen, was nog iets nodig: eens soort scheikundig middel om dit te laten gebeuren. The Mirror of Alchemy verwoordt dit als volgt: "Alchemie is
een wetenschap die leert hoe een bepaald medicijn samen te stellen, Elixer genaamd, dat metalen of onvolmaakte materie volmaakt maakt door middel van projectie".
Dit 'universele medicijn of Elixir (uit het Arabische al-iksir, 'het poeder') was ook gekend onder andere namen, zoals het tinctuur, de steen der wijzen en tal van andere namen.
Het hele proces (Magnum Opus) dat hierna wordt beschreven, leverde uiteindelijk 'goud' op, het metaal verkregen door de transmutatie. Die zuiverheid van het goud was de kwaliteit die de alchemist nastreefde, en hierin lag ook de ambiguïteit van de alchemie. Sommige alchemisten, zoals de Engelse alchemist en charlatan Edward Kelly, streefden werkelijk rijkdom na door hun kunsten aan vorsten en graven aan te bieden. Anderen wezen erop dat het niet om gewoon goud ging, maar om 'filosofisch goud'. De auteur van „The Mirror of Alchemy“ verwoordde het zo: "Het goud, verkregen door deze Kunst, overtreft al het natuurlijke goud in alle eigenschappen, zowel in geneeskracht als in al het andere".
Het alchemistische proces wordt
door verschillende alchemistische auteurs beschreven in meestal 3, 4, 7 of 12
fasen, waarbij de ruwe materie bewerkt wordt om als eindproduct de steen der
wijzen op te leveren. Een
invloedrijk werk was bijvoorbeeld George Ripley's The Compound of Alchemy uit
1591, waarin de 12 hoofdstukken de
12 fasen van het magnum opus ("het grote werk") als volgt beschrijven:
1. Calcinatie ('Calcination'):reduceert
een vast lichaam tot wit poeder
2. Oplossing ('Solution'): de vaste materie wordt vloeibaar gemaakt door een krachtig 'solvent'; een terugkeer naar de prima materia
3. Scheiding ('Separation'): de 4 elementen worden afgebroken en het spirituele mercurium (de anima) komt vrij
4. Conjunctie ('Conjunction')'):ook het chemische huwelijk genoemd, waarbij de tegengestelden terug worden verenigd
5. Verrotting ('Putrefaction'):zwartheid (nigredo) en verrotting als prelude tot het nieuwe leven
6. Stolling ('Congelation'):de materie is getransmuteerd; de witte steen der alchemisten.
7. Voeding ('Cibation'):een proces ter versterking, het 'voeden' van de hernieuwde materie
8. Sublimatie ('Sublimation'):maakt het lichaam van de materie spiritueel. De volgende fasen beschrijven obscure processen met het doel de materie verder te 'veredelen'
9. Fermentatie ('Fermentation')
10. Verheffing ('Exaltation')
11. Vermeerdering ('Multiplication')
12. Projectie ('Projection'):als de tinctuur werkt, kan hiermee gewoon metaal omgevormd worden tot goud
Psychologische interpretatie van het zuiveringsproces
De Zwitserse arts en psycholoog Carl Gustav Jung (1875–1961) schreef een aantal boeken, waarin hij een vergelijking trok tussen de symboliek van de alchemie en de archetypische voorstellingen die hij waarnam bij zijn studie van in alle culturen en tijden voorkomende symbolen in bijvoorbeeld dromen en kunstuitingen. De alchemie beschreef volgens hem processen die symbolische uitbeeldingen waren van het proces van individuatie. Hij vergeleek het werk van de alchemisten met een soort studieboek van het collectief onbewuste. Wat voor soort goud het ook was waar de alchemisten naar op zoek waren geweest, zo dacht hij, ze hadden in feite door hun werk het onbewuste ontdekt. De sterke beelden van alchemistische taferelen (bijvoorbeeld: koning en koningin in seksuele gemeenschap, een liggende man uit wiens lichaam op de plaats van de penis een boom groeit, man en vrouw die versmelten tot een hermafrodiet) waren volgens hem duidelijk bedoeld om over te mediteren als verschillende fasen
van ons bewustzijn. Onder invloed van het onderzoek dat Jung deed over alchemie, gingen psychologen de alchemistische processen ook interpreteren als projecties van onbewuste psychische processen. Hierbij werd de groei beschreven die de ziel of de psyche doormaakt om één te worden, een volledig mens. Volgens deze visie zou de
steen der wijzen deze volgroeide en volmaakte mens zelf zijn. Als eerste logische stap was de afbraak van het ego nodig.
Soms wordt het alchemistisch zuiveringsproces niet in 12 maar in 7 stappen beschreven. Elk van deze stappen of fasen in het proces kan in verband worden gebracht met
zowel een beschrijving uit de Smaragden Tafel als met een fase van het groeiproces van de alchemist zelf:
1. Calcinatie (tot kalk
branden of oxidatie)
Caramel (= gebrannter Zucker/w)
Spong-t.
2. Dissolutie (oplossen)
3. Separatie (scheiden)
4. Conjunctie (samenvoegen)
5. Fermentatie (Vergisting)
6. Distillatie
(reiniging door verdamping)
7. Coagulatie (stolling)
Dezelfde termen duiden tegenwoordig chemische methoden aan.
Emerald Tablet =
Smaragdine Table = Tabula Smaragdina = The Secret of Hermes = Grundlage der
Alchemie.
1e stap: calcinatie, wordt de materie verbrand. Dit werd later in dieptepsychologische termen geïnterpreteerd als het verbranden van het ego. Met het ego bedoelt men hier het dagelijkse masker dat iemand draagt, het zich zorgen maken over het uiterlijk en over wat anderen zeggen. De scheikundige kant hiervan is het verbranden van de te zuiveren substantie (meestal een plant).
Zin 9: Zijn vader is de Zon.
2. stap: dissolutie, worden de restanten van het ego opgelost. De restanten bestaan uit de mannelijke (verstand) en vrouwelijke (gevoel) kanten (of yin en yang, of hoe het ook wordt genoemd, maar zijn nog sterk vervuild met de resten van het ego. Ook in de scheikunde is dit het oplossen van de resten (as) in een oplosmiddel.
Zin 10 van de Smaragden Tafel verwijst hiernaar: Zijn moeder is de Maan.
3e stap: separatie, worden de restanten van elkaar gescheiden, het mannelijke van het vrouwelijke. De rest wordt weggegooid (de resten van het ego). In de scheikunde staat dit gelijk aan bijvoorbeeld extractie of chromatografie.
De wind draagt het in zijn buik zegt de Smaragden Tafel.
4e stap: conjunctie, verkrijgt de alchemist de 'kleine steen' (der wijzen). Het is de eerste hereniging van de twee delen (verstand en gevoel). De alchemisten noemden dit ook huwelijk van de koning en de koningin. Bij het bereiken van deze stap ontstaat een soort innerlijke rust; de dualiteit is opgeheven zonder tussenkomst van een ego.
De voedster ervan is de aarde, staat er in de Smaragden Tafel. Dit is slechts het begin. Het 'koninklijk kind' moet met beide benen op de grond blijven staan en het doel voor ogen houden.
5e stap: fermentatie ofwel gisting, is scheikundig gezien een omzetting. De bij stap 4 verkregen stof moet eerst rotten en dan gisten om een nieuw soort verbinding te krijgen. De oude alchemisten voegden bij het rottingsproces vaak mest toe om het te versnellen. Na de rotting begon de werkelijke gisting, dat (meestal) resulteerde in een geelachtige stof.
6e stap: distillatie. Scheikundig is dit het laten koken en condenseren van de bij stap vijf verkregen stof, om een hogere concentratie en zuiverheid te verkrijgen. Als je te werk gaat met groot vernuft, stijgt deze kracht van de aarde op naar de hemel (= verdampen), en daalt weer af naar de aarde (= condenseren) en ontvangt energie van de hogere en de lagere (regionen). zegt de Smaragden tafel hierover. Praktisch laat de adept ook hier het wereldlijke leven los.
7e en laatste stap: coagulatie, is het ultieme samengaan van de gezuiverde delen van het zelf.
Beneden zoals boven, en boven zoals beneden staat er in de Smaragden tafel. Geest en lichaam worden één. De adept is verlicht.
Spagyrik (aus dem Griechischen spao „(heraus)ziehen, trennen“ und ageiro „vereinigen, zusammenführen“) bezeichnet die pharmazeutische und therapeutische Umsetzung der Alchemie. Hierbei werden pflanzliche, mineralische und tierische Ausgangssubstanzen mit Hilfe chemischer Verfahrenstechniken, die als charakteristisch für die alchemistische Verfahrensweise gelten, zu Spagyrika (Einzahl: Spagyrikum) verarbeitet. Ein wesentlicher Bestandteil der spagyrischen Arzneimittelherstellung ist die Destillation. Sie kommt außer in ihrer einfachen Form auch in besonderen Ausführungen wie der „Zirkulation“ (Form der Rückflussdestillation) oder der so genannten „Kohobation“ (Mehrfachdestillation) zur Anwendung. Voran geht in der Regel ein „Aufschluss“ der Materie, etwa durch Mazeration - auch unter Wärme („Digestion“), der bei biogenen Ausgangsstoffen oft von Fäulnis oder Gärung begleitet abläuft. Ein ebenfalls namhafter Prozess ist die Kalzinierung, worunter die Trocknung und Veraschung des Destillationsrückstands verstanden wird. Die Verfahrensschritte konzentrieren sich in der alchemistischen Weltanschauung auf die Abtrennung des „Wesentlichen“ von seiner stofflichen Erscheinung. Am Schluss steht die Zusammenführung der Zwischenstufen („Konjugation“) zur „Quintessenz“, der besondere Heilkräfte zugeschrieben werden.
Heute werden auch verschiedene Heilsysteme zusammenfassend mit dem Begriff Spagyrik bezeichnet. Das therapeutische Ziel ist die positive Beeinflussung einer imaginären „Lebenskraft“ und damit die Aktivierung der Selbstheilungskräfte. Der theoretische Hintergrund ist bei den unterschiedlichen spagyrischen Richtungen nicht einheitlich. Grundlage bilden Vorstellungen aus der antiken Naturphilosophie (Elementenlehre), die Signaturenlehre und Vorstellungen aus der Humoralpathologie.
Für Spagyrika konnten bisher weder Daten zur Wirksamkeit über eine Placebowirkung hinaus, noch eine plausible Wirkungshypothese erbracht werden. Auch die Stiftung Warentest sieht die therapeutische Wirksamkeit für kein Anwendungsgebiet belegt
Spagyrische Arzneimittel im 20./21. Jahrhundert
Bekannte Spagyriker des 20. Jahrhunderts sind etwa Johann Conrad Glückselig (1864-1934), Alexander von Bernus (1880-1965), Walter Strathmeyer (1899-1969) und
Frater Albertus (bürgerlicher Name Albert Riedel, 1911-1984). In der Gegenwart wurden und werden Spagyrika im Wesentlichen als Fertigarzneimittel von verschiedenen Firmen hergestellt, es sind dies Mittel beispielsweise der folgenden Richtungen:
* Spagyrik nach Bernus (Laboratorium Soluna Heilmittel GmbH, Donauwörth) nach Alexander von Bernus
* Spagyrik nach Glückselig (Phönix Laboratorium GmbH, Bondorf; Heidak AG, Emmenbrücke) nach Conrad Johann Glückselig
* Spagyrik nach Heinz (HSI-Spagyrik Institut, Braunschweig) nach Ulrich-Jürgen Heinz
* Spagirik nach Krauß (ISO Arzneimittel, Ettlingen) nach Theodor Krauß und Johann Sonntag
* Spagyrik nach Pekana (Pekana Naturheilmittel, Kißlegg) nach Peter Beyersdorff
* Spagyrik nach Strathmeyer (Strath-Labor, Donaustauf) nach Walter Strathmeyer
* Spagyrik nach Zimpel (Staufen-Pharma GmbH & Co. KG, Göppingen; Lemasor GmbH, Püttlingen; Phylak Sachsen GmbH, Burgneudorf; Heidak AG, Emmenbrücke) Verfahren in irreführender Weise benannt nach Carl Friedrich Zimpel; Herstellung der Mittel orientiert sich vermutlich an Vorschriften von Johann Rudolph Glauber
Die verwendeten Verfahren unterscheiden sich in den einzelnen Herstellungsschritten deutlich voneinander. Sechs Verfahren (Krauß, Pekana, Strathmeyer, Zimpel, Glückselig, von Bernus) sind im Homöopathischen Arzneibuch (HAB) als standardisierte Herstellungvorschriften enthalten. Die nach dem HAB hergestellten Fertigarzneimittel werden rechtlich wie homöopathische Arzneimittel behandelt: ihr Inverkehrbringen bedarf der behördlichen Genehmigung (Zulassung, Registrierung), an die Herstellungsbedingungen gelten strenge Anforderungen.
Hermetik:
Prinzipien, philosophische (die drei Substanzen)
Als solche wurden drei, als Sulphur, Mercurius und Sal bezeichnete feinste Materien angesehen, und sollten die bekannten Metalle aus verschieden dosierten Zusammensetzungen derselben bestehen.
Je nachdem eines oder das andere dieser Prinzipe in einem Körper vorherrschend war, sollte derselbe mehr oder weniger verbrennlich, feuerfest oder flüchtig sein.
In der Medizin galten der Sulphur, Mercurius und das Sal als die - je nach Überwiegen des Einen oder des Anderen - einen normalen oder abnormalen Gesundheitszustand bedingenden Substanzen.
Dieselbe ist im geheimwissenschaftlichen Sinne die Gesamtheit des Universums. Alles in der Welt ist das Produkt der 3 Substanzen: Mercur, Schwefel und Salz, Gedanken, des Willens und der Materie in ihren Wechselbeziehungen.
In der Alchemie das Salz, der Schwefel und der Mercur, welche die Dreiheit aller Dinge symbolisieren sollen. Sie galten als Basis alles Bestehens und enthält jede der drei Substanzen die beiden anderen. Sie bilden eine untrennbare Einheit in der Dreiheit, sind jedoch in ihren Beziehungen und Äußerungen verschieden. In den verschiedenen Dingen überwiegt immer eines dieser drei Prinzipe und prägt ihm seinen Charakter auf.
Merkur Sulphur Sal
metallisch, unverbrennbar
schmelzbar verbrennbar beständig
flüchtiges Prinzip fixes Prinzip in der Asche zu finden
alkoholisch ölig, fettig salzig, erdig
Geist Seele Körper
Wasser Luft, Feuer Erde
[Dr Elizabeth Wright Hubbard]
In the ancient wisdom the elements (metals) have a special place, being
connected with the planets. Many of the metals we use and stress: Aur-met. Arg-met.
Merc.
Ferr-met. Cupr-met. - but some which theoretically should be as
important do not come into their own in our knowledge and prescribing.
For instance, the subject of this paper, Stannum = tin. This is the
Jupiter of the alchemists, one of the 7 most important metals, each being
allied to one of the seven
major planets (Aur-met. to the Sun, Arg-met. to the Moon, Plb-met. to
Saturn, Stann-met. to Jupiter, Cupr-met. to Venus, Ferr-met. to Mars, and Merc.
to Mercury).
The more recently discovered planets Uranus, Neptune, Pluto, etc. are as
yet unassigned as to metallic correspondences.
Some of the metals are a combination of forces: as Zinc-met. of Plb-met.
+ Stann-met., Magn. of Ferr. + Cupr-met.
In the alchemic view these metals influence or represent different
planes of the human economy:
Aur-met. the
Ego.
Cupr-met. the
astral (emotional),
Ferr-met. the
astral (emotional),
Stann-met. the
etheric (vital),
Merc. the etheric (vital),
Plb-met. the
realm between the etheric and the physical.
Arg-met. the
realm between the etheric and the physical.
Note that each plane except the Ego, has two chief metallic influencers.
The one increases the forces, and the other diminishes them. If you will check
this abstruse
sounding statement by our knowledge of homœopathic medicaments and their
workings, and even by orthodox physiology, you will be surprised at how they
all fit in.
For instance, copper (astral) is connected with Venus and is the element
which frees the astral that has too strong a hold.
In plain terms, when emotionality is excessive we have hysteria, cramps,
etc. which are of the essence of Cupr-met.
Ferr-met., the other astral aspect (Mars) strengthens
the astral grip. In other words the anæmic, flabby Ferr-met. patient needs more
of the defining, rigid, astral influence.
Again Stann-met. (etheric) connected with
Jupiter, is the forming force-ideals realized in the physical, so to speak-
whereas.
Merc. connected with Mercury,
represents the dissolving forces of healing. For the etheric plane is the plane
where healing takes place. We know, homœopathically,
how Merc. will resolve the clogged antrum, the hard swollen gland, etc.
(the glandular is etheric).
We also know how Stann-met. will build up and strengthen vital (etheric)
weakness.
To follow, Plb-met. related to Saturn, frees the etheric from the
physical, thereby tending toward the isolation of the physical, which means
death.
We know how slow, devitalized, chronic, emaciated and near dissolution
is the Plb. patient. Arg-met. corresponding to the Moon, permeates the physical
with the etheric,
thereby vitalizing, warming and fluidifying the solid.
In the Ego realm (corresponding to the Sun and warmth) Aur-met. brings
the Ego in, strengthens the spirit. We know the warm powerful Aur-met.
personality with its
despairs in the higher realms of the Ego, and with its action on bones
(bones belong to the Ego sphere). Although I have not found it in the literatur
I feel that the other
metal acting on the Ego must be Platinum', the false Ego, as it were,
when the Ego is too strong and needs releasing, just the opposite of gold
(Aur-met.) where it needs fortifying.
Trop. opposite qualities of Sal and Sulfur
encounter each other.
Liliaceae existence therefore swings to and
fro between mercury and sulfur principles. Salt, the earth processes, have
little part in it.
Spores have the sulfurous character as their active principle.
Prima materia
Wasser (sichtbar/flüssiger Zustand)
Erde (sichtbar, fester Zustand)
Quitessenz (Wie physische Luft (verborgen, gasförmiger Aether im 19. Jahrhundert)/= 5e Element
Feuer (verborgen, subtiler Zustand) Immergrüne.x
Principia corporum
Aer (= Luft)
Aqua (= Wasser)
Ignis (= Feuer)
Cor elementum, Instrumentum artis, Liquor, Materia prima, Mercurius,
Oleum, Protheus
Terrae (= Erde)
Im alchemistischen Sinne 4 Elemente Luft, Feuer, Erde und Wasser, welche angeblich die Fähigkeit besitzen sollen, vermöge ihrer zwiefachen Grundeigenschaften
sich eines in das andere zu verwandeln.
Es galt: Feuer trocken und warm,
Luft als warm und feucht,
Wasser feucht und kalt,
Erde kalt und trocken.
Je zwei dieser Elemente haben also stets eine Eigenschaft gemeinsam, wodurch das Umwandeln des einen in das andere sehr erleichtert ist.
Erde = ist das Symbol des Urstofflichen/= eine unsichtbare, ätherische Substanz, welche die Grundlage aller körperlichen Erscheinungen bildet.
Wasser = Symbol des Bindegliedes zwischen Geist und Stoff, und galt als solches auch als Sinnbild der Gedanken.
Luft = Beziehung auf Raum oder Form.
Feuer = das Reich des Geistigen oder des Lebens.
Durch eine Vereinigung dieser Elemente unter verschiedenen Bedingungen entstand nach Meinung der Alchemisten eine unendliche Reihe von Formen (Körpern), welche
die sichtbare Welt ausmachen.
Der Mercurius = geistige Quintessenz aller Dinge.
Während die Wissenschaft vier Elemente, Erde, Wasser, Feuer, Luft annahm, gesellte die Geheimlehre denselben noch ein fünftes, den Weltgeist (Mercurius) bei.
Die Alchemie betrachtete die 4 ersten Elemente als allgemeine, uns für gewöhnlich unsichtbare Prinzipe, welche aber die Ursache des Wahrnehmbarwerdens aller Dinge sind,
indem sie denselben die Eigenschaften des Erdigen (Festen, Materiellen), des Wässerigen (Flüssigen), des Luftigen (Gasartigen) und des Feurigen (Ätherischen) verleihen.
Obwohl sich der moderne Elementbegriff im 18. Jhd. schon anbahnte, waren in der Literatur (alchemistische/pharmaceutische) die alten Vorstellungen noch weit verbreitet.
Nach antiker Überlieferung (z.B. Aristoteles) baut sich die Stoffwelt aus den Elementen Erde (Terra), Wasser (Aqua), Feuer (Ignis), Luft (Aer) auf (= Quatuor elementa).
Bei den Alchemisten kommen 3 Elementa magica vor: Sal, Sulphur, Mercurius. Oder 5: Spiritus, Sal, Sulphur, Aqua, Terra.
Die ersten 3 „Elementa activa“, die beiden letzten „Elementa passiva“ genannt wurden. (Schneider 1962)
Bitter: Einfluss von Sulphur
3 Prinzipien werden durch Destillation, Fermentation (Gärung) und Calcination (Veraschung) getrennt, gereinigt und wiedervereinigt.
Ganz nach der Philosophie des "Solve et Coagula" (Lösen und Wiedervereinigen).
Zur Gewinnung einer spagyrischen Essenz werden in groben Zügen folgende Schritte durchgeführt.
1. Gewinnung der ätherischen Öle durch Wasserdampfdestillation.
2. Vergärung der Pflanzen
3. Destillation des Alkohols aus der Vergärung
4. Veraschung der Pflanzenreste
5. Gewinnung der wasserlöslichen Salze aus der Pflanzenasche
6. Vereinigung von ätherischem Öl, Alkohol und dem Salz
Spagyrische Tinktur:
Etwas einfacher in der Herstellung, allerdings auch nicht so feinstofflich in der Wirkung und nicht so lange haltbar wie die Essenz. Die Prozesse sind sind in groben Zügen:
1. Die Mazeration der Pflanzen (Herauslösen der Wirkstoffe) mit Alkohol
2. Die Veraschung der Pflanzenreste
3. Die Gewinnung der wasserlöslichen Salze aus der Pflanzenasche
4. Die Vereinigung des alkoholischen Auszugs mit dem Salz
Spagyrische Essenzen
Außergewöhnliche und aufwendige Herstellung. Das Wort Spagyrik selbst: Es kommt aus dem Griechischen und bedeutet trennen (span) und zusammenfügen (ageirein).
Herstellung:
1. Ausgesuchte, geprüfte, frische und ganze (nicht nur Teile) Heilpflanzen werden mit Hefe einer alkoholischen Gärung unterzogen, die die Wirkstoffe sehr gut aufschließt.
2. Trennen: Destillation der vergorenen Masse (Geist/Seele)
3. Zusammenfügen: Veraschung des verbleibenden Rückstandes. Die so gewonnenen mineralischen Inhaltsstoffe der Pflanzen (Körper) werden im Destillat gelöst.
Fumigation: an alchemistic process. By the heating, in the glowing fire
of fumigation, the resin is released into the air as fine scent, as essence.
Before the substance has nearly
no smell at all. The process of transformation follows a cycle: “earth” à “fire” à “air = spirit” à “ashes” à “earth” thus the circle is closed.
Spagyrik
Die Spagyrik ist eine alte Heilkunst und man nennt sie auch Alchemia medica, alchemistische Medizin.
Befördert wurde sie insbesondere durch Bombastus Theophrastus von Hohenheim, bekannt unter dem Namen Paracelsus.
Genauso wie die Traditionelle Chinesische Medizin betrachtet diese Medizin-Richtung den Menschen als Einheit von Körper, Geist und Seele, die in Harmonie wirken sollen.
Spagyrische Tinkturen gehören der Regulationsmedizin an, d. h. die Selbstheilungskräfte des Körpers werden angesprochen und unterstützt.
Die spagyrischen Tinkturen können zur alleinigen Therapie oder als Begleittherapie bei jeder anderen Art von Therapie eingesetzt werden.
Ein Einstieg
Die vier Säulen:
1. Philosophie (Schule der geistigen und sinnlichen Wahrnehmung der Welt, um das Unsichtbare zu begreifen - Signaturenlehre)
2. Astronomie /Astrologie (die Gestirne als geistige Lehrer, die dem Menschen ein Bewusstsein über seine wahre Natur ermöglichen) und die antike Lehre der 4 Elemente
3. Alchemie (Durch geeignete Verfahren will man die geistartigen, quintessentiellen Kräfte aus den Stoffen befeien und als Heilmittel nutzen. die Arznei soll Krankheit in
4. Gesundheit verwandeln UND dem Menschen einen Zugang zu seiner eigenen göttlichen Vernunft ermöglichen, und damit Untugend in Tugend verwandeln).
4. Tugend (Die tragende Säule. Integrität des Heilers und seiner Methoden. Nächstenliebe)
Die 4 Elemente (Dies sind Begriffe für etwas Abstraktes, Ideen der Materie)
• Feuer (warm und trocken)
• Erde (trocken und kalt)
• Wasser (kalt und feucht)
• Luft (feucht und warm)
Die 4 Säfte
• gelbe Galle (Feuer)
• schwarze Galle (Erde)
Schleim (Wasser)
Blut (Luft)
Die Ungleichverteilung bzw. Disharmonie der Mischungsverhältnisse der Säfte wird von vielen, die Spagyrik betreiben, als eine Ursache o. als Ausdruck der Ursache von
Krankheit gedeutet.
Die 4 Temperamente
• Choleriker (Feuer)
• Melancholiker (Erde)
• Phlegmatiker (Wasser)
• Sanguiniker (Luft)
Es wird kaum einen geben, der nur eines der Elemente in Reinform besitzt. Keiner hat nur Feuer-Element. Jeder ist mehr oder weniger eine Mischung aus mehr oder weniger allen Elementen.
Jedoch gibt es ganz individuelle Betonungen, die unsere Persönlichkeit und damit auch unsere Anfälligkeiten ausmachen. So wird ein Feuerbetonter Mensch (Choleriker) auch eher „feurige" Erkrankungen (z. B. Bluthochdruck) anziehen.
Die 3 Prinzipien sind Sulfur, Mercurius und Sal. Die Übersetzung in "Schwefel", "Quecksilber" und "Salz" führt in die Irre, denn es sind damit philosophische Prinzipien und nicht naturwissenschaftlich-chemische Elemente damit angesprochen.
Diese 3 Prinzipien wohnen aller Materie inne und stehen für jede Materie in einem spezifischen Mischungsverhältnis. Blut, Knochen und Rosenblüte enthalten alle die 3 Prinzipien, aber jeweils in einem eigenen Verhältnis.
|
|
Sulfur |
Mercurius |
|
|
Wärme |
Ausgleich |
|
|
Zähflüssig |
Dünnflüssig |
|
|
Schwer |
Leicht |
|
|
Destillierbar |
Destillierbar |
|
|
Ausdehnung |
Wandlung |
|
|
Seele |
Geist |
|
|
Bauch |
Brust |
|
|
Jugend |
Rhytm |
|
|
Unbewusst |
Vorgänge |
|
|
Akut |
Feedbacksystem |
|
|
Entzündung |
„Aus dem Rhythmus“ |
|
|
Aufweichung |
|
|
|
Anabolisch (Aufbau) |
|
Die fünf möglichen Ursachen von Krankheit sind
1. Ens astrale: krankmachende Umwelteinflüsse wie Klima, geologische Einflüsse, chemisch-physikalische Noxen (Strahlung, Radioaktivität, Infektionen)
Soll das Ens astrale geheilt werden, empfehlen sich unspezifische Immuntherapien, Tonika, Stimulanzien, Räucherungen, Umstimmungs- und Reiztherapien
2. Ens veneni: schädliche Lebensweise, Wirkung von Giftstoffen
Soll das Ens veneni geheilt werden, empfehlen sich Amara, Diaphoretika, Diuretika, Cholagoga, Choleretika, Emenagoga, Antidyskratika, Ausleitungsverfahren wie Aderlass,
Schröpfen, hautreizende Therapien.
3. Ens naturale: Konstitution
Soll das Ens naturale geheilt werden, empfehlen sich individuelle Therapiekonzepte vor allem mit Metallen nach astromedizinischen Gesichtspunkten; Therapie nach der Elementenlehre,
Spagyrik
4. Ens spirituale: psychosoziale und psychosomatische Einflüsse
Soll das Ens spirituale geheilt werden, empfehlen sich Psychotherapie, Geistheilung, Suggestivtherapie, Hypnose, Seelenbalsame, Sedativa, Nervina
5. Ens dei: das unergründliche Wirken Gottes
Soll das Ens die geheilt werden, welches nicht im eigentlichen Sinne geheilt werden kann, gibt es ausschließlich die Bewusstwerdung der metaphysischen Hintergründe von
Krankheiten, Geistheilung oder Wunderheilung
Paracelsus betont, dass man erst den „inneren Arzt“ schützen (Prophylaxe betreiben) muss, zum Beispiel mit Lebenselixieren.
Da immer alle Entien an einem Krankheitsgeschehen beteiligt sind, der ganze Mensch mit Körper, Geist und Seele ist erkrankt, müssen alle fünf Therapiewege miteinander spezifisch
verknüpft werden.
Ein typisches Therapiekonzept sieht wie folgt aus:
Prophylaxe (gegebenenfalls)
Regeneration
Zuführen von Lebensenergie (Ens astrale)
Entgiftung und Verbesserung der Stoffwechselleistung (Ens veneni)
Konstitutions- und Psychotherapie (Ens naturale und spirituale)
„karmische" Bewusstwerdung de Patienten (Ens dei)
Ziel der alchemistischen Bemühungen
Das „fünfte Wesen", die Quintessenz, das Geistige, das hinter allen Erscheinungen steckt, zu entdecken und sichtbar und greifbar zu machen.
„Quinta Essentia ist, wenn die Natur über ihren gewöhnlichen Grad gestärkt wird" (Paracelsus)
„Die „Quinta Essentia", der Weltgeist oder die Weltenergie, zeigt sich in den Kristallen als geometrisches Prinzip, in den Pflanzen als vegetative Kraft, im Tier als Empfindung
und im Menschen als Vernunft. Sie wird auch als der Träger aller Erscheinungen angesehen" (Aschner)
Das Weltbild hinter den alchemistischen Bemühungen
Schöpfung – Prima Materia (die Ur-Substanz, rein, ohne Fehler, ohne Eigenschaft, aus ihr kommt alles Leben)
Sündenfall – Materie
Erlösung – Quinta Essentia (sie soll den Zugang zur Prima Materia ermöglichen)
Paracelsus nahm vier Grundtypen der Quintessenz an. Seiner Meinung nach gibt es also Quintessenzen des Wassers, des Feuers, der Luft und der Erde. Die Quintessenz eines
bestimmten Stoffes, z.B. Melisse, setzt sich dann aus einer spezifischen Mischung der Quintessenzen der Elemente zusammen.
Vorwort/Suchen Zeichen/Abkürzungen Impressum